نخود، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حبوبات در جهان، نه تنها در سفره‌های غذایی جایگاه دارد، بلکه در صنایع مختلف از جمله غذایی، دارویی، کشاورزی و صادراتی نیز کاربردهای گسترده‌ای پیدا کرده است. در ادامه با مهم‌ترین موارد مصرف نخود آشنا می‌شویم.

1.کاربردهای غذایی

الف) مصرف خانگی

نخود به‌صورت سنتی در بسیاری از غذاهای ایرانی و بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از محبوب‌ترین کاربردها:

• آبگوشت، آش و خورشت‌ها
• نخود پخته برای سالادها و سوپ‌ها
• نخودچی شور و نخودچی کشمش به عنوان تنقلات

ب) فرآوری صنعتی

در صنایع غذایی، نخود یکی از مواد اولیه کلیدی محسوب می‌شود:

• تولید کنسرو نخود پخته
• تولید آرد نخود برای غذاهای رژیمی و بدون گلوتن
• تولید هوموس (حُمص)، که به‌ویژه در کشورهای عربی، اروپایی و امریکایی بسیار محبوب است
• تولید فلافل، چیپس نخود و اسنک‌های پروتئینی گیاهی
• تهیه شیر نخود به‌عنوان جایگزین شیر گیاهی برای گیاه‌خواران

2.کاربردهای صادراتی

نخود ایرانی به‌ویژه در دو نوع دسی و کابلی، در بازارهای جهانی طرفداران زیادی دارد. کشورهایی مانند:

• هند، پاکستان و بنگلادش
• کشورهای عربی حوزه خلیج فارس
• اروپا
• آمریکا و کانادا

تقاضای بالا برای نخود با کیفیت، بسته‌بندی استاندارد و قیمت مناسب، آن را به یک کالای صادراتی استراتژیک تبدیل کرده است.

3.کاربرد در رژیم‌های غذایی خاص

نخود در سال‌های اخیر به دلیل ویژگی‌های خاص تغذیه‌ای‌اش، مورد توجه گروه‌های زیر قرار گرفته:

• گیاه‌خواران : به‌عنوان منبع مهم پروتئین گیاهی
• افراد دارای حساسیت به گلوتن: آرد نخود بدون گلوتن است
• ورزشکاران: به‌دلیل داشتن کربوهیدرات و پروتئین
• افراد دیابتی: دارای شاخص گلیسمی پایین و کنترل قند خون

4.کاربردهای دارویی و طب سنتی

در طب سنتی ایران،نخود به عنوان یک ماده مقوی و درمانی شناخته می‌شود.

• تقویت‌کننده عمومی بدن
• کمک به بهبود گوارش و کاهش نفخ
• کمک به تنظیم سطح قند خون و کلسترول
• مفید در بهبود کم‌خونی و ضعف بدنی

5.کاربردهای کشاورزی و صنعتی

الف) کود سبز

گیاه نخود از خانواده لگوم‌ها است که توانایی تثبیت نیتروژن در خاک را دارد. به همین دلیل:

• در تناوب زراعی با گندم، جو یا ذرت استفاده می‌شود
• باعث تقویت خاک و کاهش نیاز به کودهای شیمیایی می‌گردد

ب) خوراک دام و طیور

تفاله، برگ و حتی غلاف‌های نخود بعد از برداشت، برای تغذیه دام و طیور کاربرد دارد.

ج) کاربرد در صنایع غذایی پیشرفته

در صنایع مدرن، پروتئین ایزوله نخود (Pea Protein Isolate) استخراج می‌شود و در تولید:

• مکمل‌های ورزشی
• نوشیدنی‌های انرژی‌زا
• سوسیس و همبرگر گیاهی

به‌کار می‌رود و از نظر صادراتی بسیار ارزشمند است.

6.کاربردهای نوآورانه و آینده‌محور

تحقیقات اخیر نشان داده نخود می‌تواند در موارد زیر نیز کاربرد داشته باشد:

• تولید پلاستیک‌های زیستی (Bioplastics) از نشاسته نخود
• تولید انرژی زیستی از ضایعات نخود
• استفاده از فیبر نخود در مکمل‌های غذایی و دارویی

سخن پایانی

نخود تنها یک حبوب ساده نیست، بلکه محصولی استراتژیک با کاربردهای متنوع است. در گروه بازرگانی نخود خدایاری، ما با تأمین انواع نخود در سایزها و کیفیت‌های مختلف، آماده‌ایم تا نیاز صنایع غذایی، شرکت‌های صادراتی و فعالان بازار داخلی را پاسخ دهیم.